INTRODUCTIE D e wereld waarin we leven, een wereld die sterk wordt beïnvloed door de digitalisering, wordt in grote mate beheerst door het belang en de rol van “ data ”! Hierbij moeten we wel bedenken dat die data allemaal over het verleden gaan! Deze data lijken verdraaid veel op die Big Brother, die George Orwell voor 1984 voorspelde, en die data worden beheerst door enkele grote techbedrijven, samen ook wel “Bigtech” genoemd. De macht van deze bedrijven dreigt zelfs groter te worden dan die van de overheden. Met name omdat de overheden de werking, de invloed en dus de gevolgen van de digitalisering maar moeizaam lijken te doorgronden. Welke invloed heeft de data gedreven onlinewereld de komende jaren op terreinen als: privacy, koopgedrag, autogebruik, medische zorg, criminaliteit, parlementair systeem, woongenot en ook op de rol van de overheid daarbij? Binnen een paar jaar hebben we een samenleving waarin economische structuren, de politiek, onze veiligheid, onze privacy en nog veel meer, verregaand worden bepaald door de digitalisering, waarbij vrijwel alles draait om data! Onze persoonsgegevens zijn publiek eigendom geworden, wat op zich onvermijdelijk is. In een digitale wereld hebben begrippen als openheid, transparantie en privacy een andere betekenis. Er zijn instanties dan wel bedrijven die onze data bezitten en dus alles van ons weten. Wat gaan ze, of mogen ze, met die kennis doen? De individualisering neemt toe. Met de digitale middelen kan ieder individu de aandacht trekken door zijn mening te uiten. Daarmee ver-liezen mensen zich in eigen gelijk, nepnieuws en complottheorieën. Nieuwe technieken, zoals “deepfake”, maken het mogelijk de werke-lijkheid te manipuleren. Wie en wat is er nog te vertrouwen? Met de komst van kunstmatige intelligentie kan veel werk ons uit han-den worden genomen, al dan niet gewild, maar ook kunnen data ons leven met die technologie gaan sturen, zo niet manipuleren. Dan moeten we terug kunnen vallen op een overheid die zorgt voor het bereiken, faciliteren en beschermen van haar burgers. Die onbevoor-oordeeld de belangen van een ieder behartigt. Een overheid ook, die begrijpt wat digitalisering betekent en welke invloed die heeft op de samenleving. Dus of zij, of toch andere partijen, de macht hebben door het gebruik van data. De overheid is nog vooral gericht op het stimuleren van de ontwik-keling van digitale producten en productieprocessen. Maar voor wat de digitalisering doet met de samenleving heeft zij vrijwel geen belangstelling. Een gevolg van ontbrekende kennis? De samenleving ervaart die gevolgen al dagelijks en er gaat daardoor veel meer mis dan met een oppervlakkige blik wordt waargenomen. De overheid zou ons houvast moeten bieden, zou voor een goed en eerlijk functionerende samenleving moeten zorgen. Alleen is de reali-teit dat de overheid steeds meer wantrouwen ontmoet, iets wat zij door eigen handelen over zich afroept. Waar is het fout gegaan? Waar is de overheid haar rol voor de burgers kwijt geraakt? Hoe zou het anders moeten, en kunnen? Ik beschrijf hier hoe weer grip kan worden verkregen op een samenleving die steeds meer door de digitalisering dreigt te worden ondermijnd. Is er een kans dat we 2024 tot een keerpunt kunnen maken?